Yüzyıllardır süregelen bir sanat olan dövme,oldukça eski bir uygulamadır. Hemen hemen her kültürde birbirinden farklı suretlerde de olsa dövme sanatının izlerine rastlamak mümkündür. Afrika kabilelerinden Antik Mısır’a, Maorilerden günümüz dünyasına kadar varlığını sürdüren dövme uygulamaları, bedensel bir pratik ve kültürel bir dışa vurum yöntemi olarak özel bir pozisyona sahip. Hâl böyle olunca bu güçlü iletişim yöntemi, antik toplumlarda olduğu gibi modern dünyada da kendine önemli bir yer bulmuştur. Beden modifikasyonu denince akla ilk gelen uygulamalardan biri olan dövmenin, göz dövmeleri gibi sınırları zorlayan uygulamaları da mevcuttur. Şimdi gelin göz bebeğine dövme yaptırmanın kısa tarihine birlikte bakalım!
Göz Dövmeleri Nasıl Ortaya Çıktı?
Yüze ve bedenin bazı kısımlarına uygulanan dövme geleneğinin geçmişi milattan önce 2000’li yıllara kadar uzanıyor. Elbette bu tarih, arkeolojik bulgulara ve araştırmalara dayalı olarak yürütülen ortalama bir tahmine dayalı. Üst Paleolitik Dönem’e ait olduğu bilinen ve dövme yapmak için kullanıldığı tahmin edilen araçlara bakıldığında uygulamanın tarihinin yaklaşık 12 bin yıl daha eskiye dayanabileceği düşünülüyor. Dövme, deri altına boya mürekkebi zerk edilerek uygulanan bir işlem olarak biliniyordu. Bu durum, gözün içine dövme yapılmasıyla değişmiş oldu.
Luna Cobra, ABD’li bir dövme sanatçısı. Göz içi dövmenin mucidinin Cobra olduğunu söyleyebiliriz. Dövme sanatçısının iddiasına göre Kanada’da vücut modifikasyonu ile ilgili birkaç yılda bir toplantılar düzenleniyormuş. Bu buluşmalar esnasında katılımcılardan biri, fotoshop ile gözlerini David Lynch’in 1984 yapımı Dune filmindeki mavi gözlü Fremenler gibi renklendirdiği bir görseli paylaşmış. Luna Cobra, kült bilim kurgu filminden esinlenilerek yapılan bu çalışmayı gerçeğe dönüştürmenin mümkün olduğuna inanarak yola koyulmuş.
Ünlü dövme sanatçısı, konu ile ilgili olarak verdiği röportajda göz içi dövme fikrinin ne kadar çılgınca olduğunu bilerek yola koyulduğunu ifade ediyor. Yapılan toplantının ardından üç cesur gönüllü üzerinde denemelere başlanmış. Kendi özel tekniğini yaratan Cobra, bu uygulamaları yüzlerce insan için yapmış. Elbette bilek ya da kol üzerine bir motif işletmek ile göz içine dövme yaptırmak arasında büyük bir fark söz konusu. Vücudun herhangi bir yerine yapılan dövmeleri sildirmek mümkünken göz küresi için durum farklı. Hâl böyle olunca Luna Cobra ve arkadaşlarının imza attığı bu uygulama dünya çapında büyük tartışmalara yol açtı.
Göz İçine Dövme Yapılabilir mi?
Gözün içine dövme yapımı, teknik olarak mümkün. Peki göz içine dövme uygulanabiliyor olması, bu işlemi yaptırmaya karar vermek için tek başına yeterli mi? Bu noktada karar tamamen bu tür bir dövme yaptırmayı düşünen kişiye ait oluyor. Cobra’ya göre göz içi dövmeler, günlük hayata biraz hayal gücü biraz da renk katmak için ideal. Ünlü dövme sanatçısı batik desenini andıran ya da kozmik uzay görünümüne sahip pek çok uygulamaya imza atmış. Luna Cobra’nın dövme sanatına getirdiği bu farklı uygulamayı destekleyenler de karşı çıkanlar da ilk olarak yakın çevresinden çıkmış.
Piercing ustası Kylie Garth, Luna Cobra’nın Sidney’deki stüdyosundan çalışma arkadaşı. Cobra’nın çalışmalarından etkilenen Garth, arkadaşına göz içi dövme yaptırmaya karar vermiş. Bunu çılgınca bir deneyim olarak nitelendiren piercing ustası, uygulamaya dair çeşitli detaylar paylaşmış. Ona göre dövme işlemi esnasında göz bebeğinde garip bir baskı oluşuyor, bu his gözün içine kum kaçmasına benziyormuş. Tabii Garth uygulama esnasında herhangi bir acı hissedilmediğini ve gören herkesten olumlu tepkiler aldığını iddia ediyor. Bu noktada onunla aynı fikirde olmayan kişiler de mevcut.
Polonyalı rap sanatçısı Popek, Garth ile aynı fikirde olmayan kişilerin başında geliyor. Gözlerini dövme ile yeşil renge dönüştüren Popek, uygulamayı video olarak kaydetmiş. İşlemi takip eden birkaç gün içerisinde rap sanatçısının uyumasına engel olan bir yanma hissi meydana gelse de neyse ki bu yalnızca geçici bir durummuş. Popek, göz rengini daha da koyulaştırmayı düşünürken doktorunun uyarıları üzerine uygulamadan vazgeçtiği söyleniyor.
Göz içi dövmeler, yalnızca estetik bir süsleme olarak değil aynı zamanda medikal olarak da yapılabiliyor. Tabii bu uygulama, bahsettiğimiz Luna Cobra’nın çalışmalarından tamamen farklı. Kaza, travma ya da çeşitli rahatsızlıklar nedeniyle görme kaybı söz konusu olduğunda göz yapısının değiştiği biliniyor. Genellikle beyaz renkte görünen göz küresi, kişilerin sosyal yaşamını olumsuz etkileyebiliyor. Korneaya yapılan medikal dövme işlemi, bu tür durumlara karşı geliştirilen etkili bir yöntem.
Göze Dövme Yaptırmak Yasal mı?
Giderek yaygınlaşmaya başlayan göz dövmesi uygulamaları, bazı ülkelerde yasal hâle geldi. 2012 yılından itibaren gündeme gelen göz akı dövmesini ilk yasallaştıran ülke Avustralya. Yeni Güney Galler eyaletinde göz içi dövme yaptırmak serbest. Göze dövme yaptırma noktasında bilinen doğrudan bir yasaklama henüz söz konusu değil.
Alaska’da bir polis memurunu öldürmeye teşebbüs eden Jason Barnum isimli bir şahıs, göz içi dövmenin yasaklanmasına dair tartışmaların başlamasına yol açtı. Özellikle bazı ülkelerde faaliyet gösteren çetelerin, göz dövmelerini bir simge hâline getirme girişimlerinin bu tür uygulamaların suç ile ilişkilendirilmesine yol açtığını söylemek mümkün.
Göz İçine Dövme Yaptırmanın Zararları Bulunur mu?
Dövme; hijyenik bir ortamda, steril malzemeler kullanılarak ve bir profesyonel tarafından yapılmadığı takdirde çeşitli riskler barındıran bir uygulama. Konu göz dövmesi olunca, söz konusu risklerin neredeyse iki kat arttığını söylemek mümkün. Göz dövmesinin zararlarını çeşitli örnekler üzerinden daha iyi açıklayabiliriz.
Amber Luke isimli modelin vücudunun %98’i dövmelerle kaplı. Luke, göz bebeklerini mavi renge dönüştürme hedefiyle dövme yaptırıyor. İşlem sırasında mürekkep gözüne her enjekte edildiğinde sanki cam kırıkları batıyormuş gibi hissettiğini ifade ediyor. Uygulamayı takip eden birkaç hafta boyunca geçici körlük yaşayan model, bu süreçte mavi gözyaşları dökmüş. Amber Luke her ne kadar geçici olarak görme kaybı yaşasa da Anaya Peterson için durum aynı şekilde gelişmemiş. İki gözüne de dövme yaptıran genç kadın, yüzleri seçemiyor ve tam olarak göremiyor.
Göze Dövme Nasıl Yapılır?
Göz içine dövme yapımı, alışılagelmişin dışında bir uygulama. İşlem, renk pigmentlerinin direkt olarak göz küresine enjekte edilmesiyle gerçekleştiriliyor. Böylece renk verici boya pigmentleri, gözün en üstünde yer alan ince tabakanın altında yer alıyor. Tek bir enjeksiyon, gözün yaklaşık dörtte birini kaplayacak miktarda boya içeriyor. Göz akını tamamen kaplamak için birkaç enjeksiyon yeterli. Beyaz tabakayı kaplayan boyanın çok az bir miktarı aktıktan sonra kalan renk ise ömür boyu kalıcı.
Göz Dövmesi Sonrası Oluşabilecek Yan Etkiler Nelerdir?
ABD Optometrik Derneği, göz içi dövme noktasında, kişilere uyarıda bulunuyor. Bu tür işlemlerin; inflamasyon, enfeksiyon ve nihayetinde körlüğe varan sonuçlar verebileceği pek çok uzmanın ortak görüşü. Üstelik yalnızca körlük değil aynı zamanda kanser riskinin de son derece yüksek olduğundan söz ediliyor. Uygulamayı ilk kez gerçekleştiren ve popülerlik kazandıran Luna Cobra ise yanlış iğne ve mürekkep kullanımına bağlı olarak yapılan işlemin pek çok açıdan ters gidebileceğini ifade ediyor. Özetlemek gerekirse göz içi dövme uygulamalarının hem geçici hem de kalıcı yan etkilerinin olduğundan söz edebiliriz.
Referans: https://www.aao.org/eye-health/tips-prevention/eyeball-tattoos-are-even-worse-than-they-sound